Isıtma sistemleri, evlerimizde konforlu ve sıcak bir ortam oluşturmak için vazgeçilmezdir. Fakat bu sistemler, karmaşık bir dizi parçadan oluşur ve her birinin işlevi, sistemin düzgün çalışması için kritik önem taşır. Bu parçalardan biri de genleşme tankı olarak bilinir ve ısıtma sisteminin kahramanı olarak nitelendirilebilir.
Bu blog yazısında, genleşme tankının ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve ısıtma sisteminde neden bu kadar önemli bir rol oynadığını inceleyeceğiz. Ayrıca, genleşme tankı seçerken ve kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalara da değineceğiz.
Genleşme Tankı Nedir?
İçindekiler
Genleşme tankı, ısıtma sistemlerindeki suyun ısındıkça genleşmesine ve basınç artmasına izin veren bir ekipmandır. Bu basınç artışı, sistem için tehlikeli olabilir ve borularda sızıntılara veya kazanlarda hasara yol açabilir. Genleşme tankı, bu fazla suyu emerek basıncı dengeler ve sistemin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlar.
Genleşme tankları, iki ana tiptedir:
- Membranlı genleşme tankları: Bu tip tanklar, bir membran ile iki bölmeye ayrılmıştır. Bir bölme suyla, diğeri ise hava veya gazla doldurulur. Su ısındıkça membran genleşir ve fazla suyu hava bölmesine iter.
- Diyaframlı genleşme tankları: Bu tip tanklarda da bir diyafram bulunur, ancak membranlı tanklardan farklı olarak diyafram suyla temas halindedir. Su ısındıkça diyafram genleşir ve fazla suyu tankın üst kısmına iter.
Genleşme tankları, ısıtma sisteminin büyüklüğüne ve tipine göre seçilmelidir. Doğru boyut seçilmediği takdirde, tank sistemdeki basıncı yeterince dengeleyemeyebilir ve bu da çeşitli sorunlara yol açabilir.
Genleşme tankı nerelerde kullanılır?
Genleşme Tankı Kullanım Alanları
Genleşme tankları, suyun ısındıkça genleşmesi ve basınç artmasına neden olan sistemlerde yaygın olarak kullanılır. Bu sistemler şunlardır:
Isıtma Sistemleri: Bu sistemlerde, su kazanlarda ısıtılarak radyatörlere taşınır. Su ısındıkça hacmi artar ve bu da sistemdeki basıncı yükseltir. Genleşme tankı, bu fazla suyu emerek basıncı dengeler ve kazanın ve boruların korunmasına yardımcı olur.
Sıcak Su Sistemleri: Bu sistemlerde de su ısıtılarak musluklardan ve duşlardan kullanılır. Isınan suyun genleşmesi nedeniyle genleşme tankı kullanımı önemlidir.
Yıkama Sistemleri: Yüksek basınçlı su ile yapılan yıkama sistemlerinde de genleşme tankı kullanılır. Bu tanklar, pompanın çalışması sırasında oluşan basınç dalgalanmalarını dengeler ve sistemin zarar görmesini önler.
Basınç Sistemleri: Sulama sistemleri, sprinkler sistemleri ve yangın söndürme sistemleri gibi basınçlı su kullanan sistemlerde de genleşme tankı kullanılır. Bu tanklar, sistemdeki basıncı sabit tutarak pompanın aşırı yüklenmesini önler.
Soğutma Sistemleri: Soğutma sistemlerinde, genleşme tankı biraz farklı bir şekilde çalışır. Bu sistemlerde, soğuyan suyun hacmi azalır ve bu da sistemdeki basınçta düşüşe neden olur. Genleşme tankı, bu eksik suyu sağlayarak basıncı dengeler.
Güneş Enerjili Sistemler: Güneş enerjili sistemlerde, güneş panellerinden gelen ısı suda depolanır. Isınan suyun genleşmesi nedeniyle genleşme tankı kullanımı gereklidir.
Genleşme tankı hava basıncı kaç olmalı?
Genleşme tankındaki hava basıncı, sistemin büyüklüğüne, tipine, kullanılan suyun sıcaklığına ve sistemin basıncına bağlı olarak değişir.
Genel olarak:
- Membranlı genleşme tankları için: Hava basıncı, sistemin statik basıncının %10 altında olmalıdır.
- Diyaframlı genleşme tankları için: Hava basıncı, sistemin statik basıncına eşit olmalıdır.
Statik basınç, tankın en alt noktasından su seviyesine kadar olan yükseklik ile suyun özgül ağırlığının çarpımı ile bulunur.
Örnek:
- Eviniz 4 katlıysa ve tank bodrum katındaysa, statik basınç yaklaşık 4 bar olacaktır.
- Kullanılan suyun sıcaklığı 80°C ise, hava basıncı statik basıncın %10 altında, yani 3.6 bar olmalıdır.
Ancak, kesin hava basıncı değerini öğrenmek için:
- Kullanma kılavuzuna bakmanız en doğrusudur.
- Tesisat uzmanınıza danışabilirsiniz.
- Bazı genleşme tanklarında manometre bulunur. Bu manometreyi kullanarak hava basıncını kontrol edebilirsiniz.
Hava basıncının çok düşük veya çok yüksek olması tehlikeli olabilir.
Genleşme tankının ömrü ne kadardır?
Genleşme tankının ömrü, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir:
- Kullanım Şartları: Tankın ne kadar sıklıkla ve ne kadar yoğun kullanıldığı, ömrünü etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Sık kullanılan ve yüksek basınç altında çalışan tanklar, daha az kullanılan tanklara göre daha kısa ömürlü olabilir.
- Su Kalitesi: Suyun kireç, tortu ve kimyasal madde içeriği de tankın ömrünü etkileyebilir. Bu tür kirleticiler, membran veya diyaframın aşınmasına neden olabilir ve tankın daha erken arızalanmasına yol açabilir.
- Çevresel Faktörler: Sıcaklık, nem ve UV ışınları gibi çevresel faktörler de tankın ömrünü etkileyebilir. Yüksek sıcaklıklar ve nem, membran veya diyaframın esnemesine ve yıpranmasına neden olabilir. UV ışınları ise tankın renginin solmasına ve plastik malzemenin bozulmasına yol açabilir.
- Bakım: Genleşme tankının düzenli olarak kontrol edilmesi ve gerekirse bakımı yapılması, ömrünü uzatmaya yardımcı olabilir. Hava basıncının kontrol edilmesi, sızıntıların kontrol edilmesi ve tankın temizlenmesi gibi basit bakım işlemleri, tankın daha uzun süre sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlayabilir.
Genleşme tankının havası biterse ne olur?
Genleşme tankı, ısıtma ve soğutma sistemlerindeki suyun ısındıkça genleşmesi ve basınç artmasına neden olan fazla suyu alan bir ekipmandır. Tanktaki hava basıncı, bu fazla suyu emerek sistemdeki basıncı dengeler ve kazanın ve boruların korunmasına yardımcı olur.
Eğer genleşme tankındaki hava biterse:
- Sistemdeki basınç yükselir. Bu durum, kazanda, peteklerde ve borularda hasara yol açabilir.
- Kombi veya kazan devreye girmeyebilir veya arızalanabilir.
- Sistemden su sızıntıları oluşabilir.
- Isıtma ve soğutma performansı düşer.
Genleşme tankının havasının bittiğini gösteren bazı belirtiler şunlardır:
- Kombi veya kazanın sık sık devreye girip çıkması
- Peteklerde hava olması
- Sistemden su sızıntıları olması
- Isıtma ve soğutma performansında düşüş olması
Eğer bu belirtilerden herhangi birini fark ederseniz, genleşme tankınızın hava basıncını kontrol ettirmeniz önemlidir. Hava basıncının düşük olduğunu tespit ederseniz, bir tesisatçı tarafından hava basıncını ayarlamanız veya tankın değiştirilmesi gerekir.
Genleşme tankı çalışmazsa ne olur?
Eğer genleşme tankı çalışmazsa:
- Sistemdeki basınç aşırı yükselir. Bu durum, kazanda, peteklerde ve borularda hasara yol açabilir. En zayıf noktadan patlak veren bu sızıntılar, ısıtma sisteminin arızalanmasına ve maddi hasara neden olabilir.
- Kombi veya kazan devreye girmeyebilir veya arızalanabilir. Aşırı basınç, kombilerin ve kazanların emniyet sistemlerini tetikleyerek devre dışı kalmalarına neden olabilir. Bu da ısınma ve soğutma ihtiyacınızın karşılanamamasına yol açar.
- Sistemden su sızıntıları oluşabilir. Yüksek basınç, borularda ve eklemlerde sızıntılara yol açabilir. Bu sızıntılar su faturanızın artmasına ve evinizde nem oluşmasına neden olabilir.
- Isıtma ve soğutma performansı düşer. Arızalı bir genleşme tankı, sistemdeki basınç dalgalanmalarına ve su akışının dengesizleşmesine neden olabilir. Bu durum, ısınma ve soğutma performansında düşüşe ve konfor eksikliğine yol açar.
Genleşme tankının havası biterse ne olur?
Isıtma sistemlerinde güvenlik ve verimlilik sağlayan önemli bir parça genleşme tankıdır. Suyun ısınmasıyla genleşerek basıncı yükseltmesi, kazan ve borular için tehlike oluşturur. İşte tam da bu noktada devreye giren genleşme tankı, fazla suyu emerek basıncı dengeler ve sistemin güvenli çalışmasını sağlar.
Membranlı ve diyaframlı olmak üzere iki tipte bulunan genleşme tankları, seçilirken sistemin büyüklüğü, basıncı ve su sıcaklığı gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Doğru seçilmeyen bir tank, görevini yerine getiremez ve sistemde çeşitli sorunlara yol açabilir. Dolayısıyla ısıtma sisteminizin uzun ömürlü ve güvenli çalışması için genleşme tankının önemini asla hafife almayın.
Bunlar da ilginizi çekebilir: